Het business model canvas is een geweldig hulpmiddel om je bestaande businessmodel helder en gestructureerd te begrijpen of om de effecten van de digitale disruptie op jouw organisatie te doorgronden. Met het Business Model Canvas maak je een visueel ondernemingsplan in een A4. Je brengt je organisatie overzichtelijk in kaart met 9 bouwstenen. Het canvas geeft inzichten in je klanten, welke waardeproposities je aanbiedt en via welke kanalen, en hoe je organisatie geld verdient. Het Business Model Canvas is bedacht door Alexander Osterwalder van Strategyzer. Business Model Canvas is eenvoudig om te leren en praktisch om toe te passen. We nemen je in deze 'how to' mee op welke wijze je eenvoudig het Business Model Canvas kan toepassen.
Het business model canvas visuele tool om businessmodellen te beschrijven, visualiseren, beoordelen en veranderen. Het beschrijft de logica waarop een organisatie waarde creëert. De onderkant bestaat uit de kosten en opbrengsten. Centraal staat de waardepropositie, de onderscheidende waarde die je de klant biedt. Links hiervan geef je aan hoe je deze waarde tot stand brengt: welke partners, welke (hulp)bronnen je gebruikt en welke activiteiten je onderneemt. Aan de rechterkant staat aan wie je je producten of diensten levert, hoe de levering eruit ziet en het onderhouden van de relaties.
Tip! Je kunt veel leren van je vergelijkbare organisaties. Kies een aantal organisaties en breng hun businessmodellen in kaart. Je hebt dan een duidelijker beeld van de wijze waarop aan de wensen van de klanten en bezoekers wordt voldaan in de volledige branche, niet alleen in jouw eigen organisatie.
Begin met het in kaart brengen van de organisatie vanuit een hoog abstractieniveau. Het gaat om de allerbelangrijkste en essentiële onderdelen van het businessmodel.
Valkuil! Maak een duidelijke keuze of je de bestaande situatie in kaart wil brengen of de gewenste (toekomstige) situatie. Het vermengen van de twee leidt vaak tot veel wishfull thinking.
Het segmenteren van de markt en het bepalen van de doelgroep(en) is essentieel. Breng in kaart welke specifieke klanten je wilt bedienen en de behoefte is van deze doelgroep(en). Ligt de focus op jongeren, gezinnen of gepensioneerden, op vrouwen of juist op mannen, regionaal, landelijk of internationaal? Denk verder aan opleiding, woonplaats, inkomen en sociaal-economische achtergrond.
Voor wie creëren we waarde?
Wie zijn onze belangrijkste klanten?
Op wat voor markt zijn wij actief?
Tip! Werk met persona’s. Dit vergemakkelijkt het in kaart brengen van de verschillende doelgroepen.
De waardepropositie, ofwel: wat is de onderscheidende of toegevoegde waarde die jij biedt aan de klant of bezoeker? Definieer waarin je daadwerkelijk verschilt van de concurrentie. Bepaal in welke markt jouw organisatie zich begeeft en beschrijf wat je aanbiedt.
Welke waarde creëren wij voor de klant?
Welk probleem van onze klanten helpen wij oplossen?
Welke producten en diensten bieden we aan in ieder klantsegment?
In welke klantbehoefte voorzien we:
Tip! Beschrijf de producten en diensten vanuit de impact die het op de klant heeft. Dit lijkt een open deur, maar blijkt in de praktijk vaak lastig. (Bijvoorbeeld Niemand wakker en denkt: wat heb ik een behoefte om een boor te kopen. Het is waarschijnlijker is dat iemand wakker wordt met de gedachte: vandaag ga ik die schilderijlijstjes eens ophangen. Waar het op neer komt, is dat een boor geen behoefte invult. Het is een middel om een behoefte in te vullen en dat is echt wat anders.)
Bekijk op welke manier je in contact staat met klanten in de verschillende segmenten. De interacties vinden plaats in verschillende kanalen. De relatie met de klanten kan variëren van persoonlijk contact tot volledig geautomatiseerd en kan gericht zijn op het werven van nieuwe klanten, klant retention of upselling. De verschillende interacties die we onderscheiden zijn:
Wat voor soort relatie verwachten onze klanten?
Welke relaties zijn we al aangegaan?
Hoe zijn deze geïntegreerd in ons businessmodel?
Hoe kostbaar zijn deze?
Tip! Breng ook de switching-kosten in kaart.
Dit zijn de (verkoop)kanalen waarmee je in contact komt met klanten. Hier beschrijf je onder meer de marketing- en distributiestrategie. Hoe houd je de doelgroep op de hoogte van het aanbod? Op welke manier kunnen zij jouw aanbod verkrijgen, in een winkel of online?
Combineer de offline en online kanalen om zoveel mogelijk klanten te bereiken. Een goede manier om de klanten te bereiken is content marketing, een waardevolle techniek voor het creëren en verspreiden van relevante en waardevolle content om jouw doelgroep aan te spreken.
Via welke kanalen willen onze klantsegmenten bereikt worden?
Hoe bereiken we ze nu?
Hoe zijn onze kanalen geïntegreerd?
Welke werken het beste?
Welke zijn het meest kosten efficiënt?
Hoe integreren we met de bedrijfsvoering van klanten?
De fases die we kunnen onderscheiden zijn:
Met het verdienmodel maak je duidelijk waar jouw inkomsten vandaan komen. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Het gaat erom dat je meerwaarde creëert, meestal geld, maar dit kan ook plezier of voldoening zijn. In een verdienmodel schrijf je op hoe je dat gaat bereiken. Hoeveel klanten je nodig hebt, hoeveel omzet je nodig hebt om winst te maken, hoe je verdient aan de klanten en of je bijvoorbeeld de prijzen goed hebt bepaald.
Voor welke waarde zijn onze klanten echt bereid te betalen?
Wat betalen zij op dit moment?
Hoe betalen zij op dit moment?
Hoe zouden zij het liefst betalen?
Hoe dragen zij bij aan de totale inkomensstroom?
Types die we kunnen onderscheiden:
Vaste prijzen
Dynamische prijzen
Onder hulpbronnen worden de belangrijkste bedrijfsmiddelen verstaan, die nodig zijn om de waardepropositie te bewerkstelligen. Hierbij kun je denken aan fysieke middelen (bedrijfsapparatuur), intellectuele middelen (een patent of een merk) en menselijke middelen (personeel). Het vereist een investering, waarbij er op verschillende manieren gefinancierd kan worden.
Welke essentiële hulpbronnen vereist ons aanbod? Onze distributiekanalen?
Klantrelaties?
Inkomstenstromen?
Types die we kunnen onderscheiden
Wat zijn de belangrijkste kernactiviteiten van jouw organisatie om de waardepropositie te creëren? Maak duidelijk hoe je waarde toevoegt aan voor de afnemer van jouw product of dienst. Op productgebied draait dit om het ontwikkelen van een kwalitatief sterk product of dienst dat beter is dan dat van de concurrenten. Verhoog de engagement en investeer daarmee in de klantrelatie. Niet alleen het werven van nieuwe klanten, acquisitie, is belangrijk maar klant retentie is minstens zo belangrijk.
Welke belangrijke activiteiten heeft onze waarde creatie nodig?
Onze distributie kanalen?
Klant relaties?
Inkomsten stromen?
Categorieën die we kunnen onderscheiden:
Het geheel is meer dan de som der delen, luidt een oude wijsheid. In de snel ontwikkelende deeleconomie kan het vaak van belang zijn om met partners samen te werken om de concurrentie met anderen aan te gaan. Beschrijf in dit deel van het model welke partnerships belangrijk zijn om succesvol te zijn en om te kunnen groeien en concurrerend te zijn. Door te beschrijven welke strategische partners je kunt gebruiken, weet je precies welke kennis en expertise nodig is om je aan te vullen.
Wie zijn onze belangrijkste partners?
Wie zijn onze belangrijkste leveranciers?
Welke belangrijke benodigdheden halen wij bij partners?
Welke belangrijke producten of diensten leveren de partners?
Motivatie voor partnerships:
Onderzoek hoe de kostenstructuur in jouw organisatie in elkaar zit. Nadat je de acht bovenstaande bouwstenen hebt beschreven, is het vrij eenvoudig om de belangrijkste kosten hiervan te bepalen. Welke kosten zijn vast (bedrijfspand, machines, personeel) en welke zijn variabel (inkoop producten en diensten). Bekijk welke bedrijfsmiddelen kostbaar zijn en waar er nog (schaal)voordeel te behalen valt, of waar er besparingen mogelijk zijn. Ook als je al het businessplan hebt geschreven, is Business Model Canvas een ideaal hulpmiddel om het businessplan nog eens na te lopen. Het biedt een snel overzicht of de strategie nog klopt.
Welke kosten zijn het belangrijkste in ons businessmodel?
Welke productiemiddelen zijn het meest kostbaar?
Welke activiteiten zijn het meest kostbaar?
Is het product of de dienst kosten gestuurd?
Is het product of de dienst kosten waarde gestuurd?
Tip! Bespreek de uitkomsten van Business Model Canvas ook in een breder gremium voor draagvlak van de doelstellingen en houd aan de hand van de bouwstenen een discussie. Waar worden de kosten gemaakt, waar liggen de kansen, wie zijn je klanten, wat is jouw toegevoegde waarde en hoe kun je innoveren?
Download Business Model Canvas template in een hoge resolutie
Download Business Model Canvas template voor non-profit organisaties in een hoge resolutie